Gezien of het FOS 2018 : de Mercedes 300 SLR “658”

by Patrick Verheeken on 31/10/2018

Ter gelegenheid van het zilveren jubileum van het Festival of Speed had de Duke of Richmond zijn 25 hoogtepunten uit de voorbije edities gekozen.

De geselecteerden werden uitgenodigd voor deelname aan deze feesteditie van 2018. Eén van zijn keuzes was de aanwezigheid van de 300 SLR “722” van Sterling Moss en Denis Jenkinson, winnaars van de Mille Miglia 1955. De 722 was reeds enkele keren aanwezig geweest op vorige edities van het FOS. In de nog prille beginjaren van het festival was Mercedes reeds prominent aanwezig. Ze stuurden 722 in 1995 naar Goodwood met zijn originele bemanning van 1955 aan boord. Sterling Moss aan het stuur en Denis Jenkinson als bijrijder. Een onvergetelijk moment volgens de Duke en wij zijn het met hem volledig mee eens. 1995 was de 40^e verjaardag van de Mille Miglia overwinning. Sterling had kort daarvoor een ongeval gehad met een scooter en reed met één been in de plaaster. Denis Jenkinson die ondertussen 74 jaar oud was moest in en uit de 722 worden geheven. Het zou één van zijn laatste openbare verschijningen zijn want hij overleed een jaar later. Moss daarentegen zal nog tot 2016 bijna elk jaar verschijnen op zowel het FOS als de Revival.

722 zal in 2015 opnieuw zijn opwachting maken op het FOS voor de 60^e herdenking van deze victorie. Hij is nu wel vergezeld van 6 andere 300 SLR’s waaronder 658 en 704. Dit was ook een moment om nooit te vergeten toen ze alle zeven naast mekaar stonden. Mercedes had gans zijn collectie van 5 stuks gestuurd en het museum van Mulhouse had ook zijn steentje bijgedragen met hun exemplaar. Het zevende was van een verzamelaar. De 8^e nog bestaande SLR kon niet komen: hij hangt aan een muur van het Duitse Museum en het was niet mogelijk om deze daar vanaf te halen. Sterling Moss stuurt zelf verschillende keren “zijn 722” de Goodwood Hill op. Wij waren toen ook aanwezig en konden dit vastleggen op foto.

Mercedes stuurt een mooie collectie naar het zilveren jubileum maar jammer genoeg is 722 er niet bij. Hij wordt vervangen door zijn collega 658. Dit is de wagen van de onvergetelijke Juan Manuel Fangio. Mercedes is dit jaar met een vrij indrukwekkende collectie aanwezig. Op vrijdagnamiddag zorgen ze zelfs voor een première door hun T80 voor de eerste keer in het openbaar ten toon te stellen in hun tent. De T80 was net voor de oorlog ontwikkeld met als doel het wereldsnelheidsrecord op het land te breken. Het uitbreken van wereldoorlog 2 zal dit echter verhinderen. Het ontwerp van Ferdinand Porsche was voorzien van 3 assen en uitgerust met vliegtuigmotor van een Messerschmidt BFL09.

De 300 SLR is niet zoals je op het eerste zicht zou denken een evolutie van de baanversie 300 SL met zijn “gullwingdeuren” maar stamt direct af van de Grand Prix wagen W196. Ontwerper Rudolf Uhlenhaut gebruikt de W196 als basis en vele onderdelen worden gewoon overgenomen. De motorinhoud stijgt van 2,5 naar 3,0 liter en levert 310 PK. De snoet krijgt een 300 SL roadster grill en de auto zal ingezet worden in het sportcars kampioenschap van 1955. Er worden 9 chassis gebouwd waarvan er 7 open en 2 gesloten versies. De open wagen zullen gebruikt worden in de wedstrijden. De twee gesloten zullen gebruikt worden door ontwerper Uhlenhaut als zijn persoonlijke dienstwagens. Ze worden regelmatig voorzien van nieuwe toepassingen en Uhlenhaut test deze dan tijdens zijn noodzakelijke verplaatsingen. Met een auto die toen 290 km/u kon en gezien in 1955 het woord snelheidsbeperking nog niet in de Dikke Van Daele stond, was dit voor hem geen probleem.

De 300 SLR zal Mercedes zijn grootste triomf maar ook zijn grootste ramp bezorgen. De SLR zal het ultieme wapen worden in de sportcars reeks. Er worden overwinningen behaald in de Tourist Trophy en de Targa Florio maar de grootste wordt de Mille Miglia. Deze wedstrijd over 1000 mijlen met start in Brescia gaat dan naar het keerpunt Rome en dan terug naar Brescia op openbare wegen. Mercedes brengt 4 SLR’s aan de start. In 658 vinden we Juan Manuel Fangio, in 701 Karl Kling, in 704 Hans Hermann en in 722 een duo met Sterling Moss en Denis Jenkinson. Moss had geopteerd voor een co-piloot die hem belangrijke informatie kon bezorgen over het te volgen traject. De bedoeling was om het parcours sneller te kunnen afleggen. Het extra gewicht van zijn bijrijder was natuurlijk wel een nadeel. Jenkinson was maandenlang de wegen gaan verkennen en de informatie overgezet in wat men nu een roadbook noemt en wat een vast onderdeel is geworden bij elke rally. Er waren nog teams met tweekoppige bemanning maar daar had de tweede man niet echt de functie van co-piloot met nota’s. De nummers op de wagens duiden het startuur aan in Brescia. Zo heeft het publiek toch een beetje notie van de stand als de piloten voorbij hun huizen snorren.

Ferrari, Maserati en Aston Martin zijn de voornaamste tegenstanders van Mercedes. In het begin van de wedstrijd zijn het vooral de Ferrari’s die weerwerk bieden maar tegen halfweg wedstrijd ligt Moss aan de leiding. Zijn voorsprong is in Rome iets meer dan een minuut. De Ferrari’s moeten lossen of de strijd staken. Mercedes verliest ook twee van zijn SLR’s want zowel Kling als Hermann moeten na een ongeval opgeven. Moss en Jenkinson zijn gelanceerd en niemand zal hun nog kunnen stoppen. Ze bereiken Brescia opnieuw na 10u07’48 en schrijven hiermee geschiedenis. Een nieuw record met een gemiddelde snelheid van 157,651 km/u. Juan Manuel Fangio zorgt voor de dubbelslag maar zal pas 32 minuten later toekomen. Dit maakt de zege van Moss en Jenkinson nog groter.

Het record van Moss zal ook niet meer gebroken worden, twee jaar later in 1957 zal de wedstrijd voor de laatste keer plaatsvinden in zijn originele vorm. Na een zwaar ongeval wordt het te gevaarlijk om zulke wedstrijden op de openbare weg te laten plaatsvinden. De Mille Miglia zal wel herleven en vele jaren later een regelmatigheidswedstrijd voor oldtimers worden. Het is ondertussen één of misschien wel de grootste classicrally ter wereld geworden.

Enkele weken later treden de SLR’s opnieuw aan in Frankrijk voor de 24 uren van Le Mans. Ze zijn nu uitgerust met een mechanische rem waarbij een klep achteraan zorgt voor meer remkracht. De SLR zal na zijn triomf in Italië in Frankrijk terecht komen in een ware nachtmerrie. De Fransman Pierre Levegh komt na een aanrijding met zijn SLR terecht in de tribune voor de pitboxen. Hij zelf en 84 toeschouwers verliezen hierbij het leven. Het ongeval is tot op vandaag de grootste ramp bij een autowedstrijd. Niettegenstaande de enorme chaos gaat de wedstrijd gewoon door. Niet voor Mercedes want ze beslissen om al hun wagens binnen te roepen en de strijd te staken. De wagen van Levegh is totaal vernield en dit is ook de reden waarom er nu nog 8 wagens overblijven. De impact voor Mercedes is zelfs zo groot dat ze kort daarna ook beslissen om alle raceactiviteiten te stoppen en hun wedstrijdafdeling houdt zelfs op te bestaan. Ze zullen dit 25 jaar volhouden. Daarna zal eerst een beperkt rallyprogramma worden opgestart en vervolgens zal de DTM aangepakt worden. Nog later zullen Groep C en Formule 1 op hun verlanglijst komen.

658 werd op het FOS bestuurd worden door “ouwe rakkers” Jochen Mas, Bernd Schneider en Klaus Ludwig. Op zaterdagnamiddag zagen we zelfs een gastoptreden. De Duke zat zelf aan het stuur en opende hiermee de batch voor de Early Endurence Racers. De SLR was in goed gezelschap. Na hem zagen we een Ferrari 250 GTO en een 250 SWB, een Shelby Cobra Daytona Coupé, een Aston Martin DB3S en een Alfa Romeo TZ2.