JPS zijn drie letters die menig autosportfan in hogere sferen brengen. Dit gouden logo prijkte op talrijke Lotus F1 wagens en was de afkorting van sigarettenfabrikant John Player Special. Vanaf 1972 tot 1979 reden de Lotus 72, 76,77,78 en 79 in de zwarte/ gouden kleurencombinatie van JPS.
Emerson Fittipaldi, Ronnie Peterson, Mario Andretti, Gunnar Nilsson en onze Jacky Ickx waren de voornaamste piloten van dienst. Fittipaldi en Andretti werden wereldkampioen met hun Lotus 72 en 79. De andere piloten op Jacky Ickx na konden er verschillende wedstrijden mee winnen. Van 1981 tot 1986 kwam er een tweede periode met onder andere Elio De Angelis, Nigel Mansell en de eerste overwinning van de grote Ayrton Senna in Portugal in 1985 was ook één met een Lotus in John Player Special kleuren. We zagen op de Nürburgring twee wagens in JPS kleuren: een Lotus 77 van Mario Andretti en een Australische BMW 635 CSi. Vooral deze laatste trok onze aandacht.
We hadden in de media gelezen dat er een nieuwe eigenaar was van deze BMW 635 Csi in de historische John Player Special kleuren. Deze brave man had deze van 1981 daterende BMW volledig laten restaureren en terug in zijn oorspronkelijke staat laten brengen. Hij had voor de zomer de wagen laten overbrengen naar Europa om deel te nemen aan de Silverstone Classic. Jammer genoeg konden we daar niet aanwezig zijn. Tot onze grote vreugde merkten we deze 635 op zaterdag op in de kwalificaties van de nieuwe Tourenwagen Classics reeks. Er was blijkbaar nog een vervolg gemaakt aan de Europese uitstap. Het team had ook een Ford Sierra RS 500 in Bastos outfit bij die net gerestaureerd was bij Rudi Eggenberger in Zwitserland. De 635 bevindt zich in de uitvoering van het Australische Group C reglement. Dit is een nationaal reglement en zeker niet te verwarren met de Group C sportcars.
BMW Australië besluit om vanaf het seizoen 1981 met een eigen team en een zelfgebouwde BMW 635 Csi deel te nemen aan hun nationale kampioenschappen Amscar, ATCC en de endurence wedstrijden op Sandown en de fameuze Bathurst 1000 op de nog fameuzere mount Panorama. Dit bergcircuit behoort tot één van de vijf mooiste circuits ter wereld en is hier heel bekend van op het Playstation spel Toca World Touring Car. Er wordt besloten om het Craven Mild team van piloot Alan Grice over te nemen dat tot 1980 aan de wedstrijden deelnam met Holdens. Dit zijn Australische Opel of GM modellen voorzien van een dikke V8 motor zoals dat toen ginder de normale standaard was. Sigarettensponsor Craven Mild werd vervangen door zustermerk John Player Special. De sigarettenfabrikanten waren ook in die tijd, zoals in Europa het eigenlijk ook het geval was, zeer actieve sponsors in de autosport. Op de meeste wagens waren het wel andere merken dan bij ons. Marlboro vond je toen overal maar voor Peter Stuyvesant, Winfield, Benson en Hedges en Mild Creven moest je toch meestal in Australië of Azië zijn. Uitzonderingen waren er natuurlijk wel als zo’n merk eens een F1 team sponsorde. Dan kon je ze ook bij ons bewonderen maar dat was toch eerder zeldzaam.
Ex-BTCC kampioen Frank Gardner werd aangesteld als teambaas. Gardner was als piloot ook negen keer aan de start verschenen van een Grand Prix F1 wedstrijd.
Het seizoen 1981 werd een leerjaar en wordt er in de Bathurst 1000 een zevende plaats gehaald. Grice rijdt samen met de Engelsman David Hobbs. Niet slecht op dit snelle circuit voor een auto die het met voor Australische normen het met een vrij kleine 3,5 l motor moet doen met 300 PK. Op het einde van het jaar is er een breuk tussen piloot Alan Grice en teammanager Frank Gardner. Deze laatste verweet zijn piloot een te brute rijstijl en aangezien Grice zijn rijstijl niet aanpaste werd hij de laan uitgestuurd. Hij zou vervangen worden door Jim Richards.
De resultaten worden in 1982 langzaam beter en Richards weet een derde plaats te behalen in de ATCC ( Australian Touring Car Championship ) wedstrijd in Sufers Paradise. Dit was trouwens de enige ATCC westrijd waarin dat jaar werd deelgenomen. In Bathurst eindigt hij weer samen met David Hobbs op een vijfde plaats. In deze wedstrijd werd ook een tweede exemplaar ingezet voor ex F1 wereldkampioen Denny Hulme en Stephen Brook. Hulme was een vriend van Gardner en zou nog meerdere keren uitkomen voor het team. Gardner voerde zelf een heel groot deel van de testen uit. Zijn atelier lag niet ver van het circuit van Amaroo Park en Frank vond het niet nodig om daar telkens Jim Richards voor lastig te vallen. Als ex piloot was dit voor hem dan ook geen enkel probleem.
Voor 1983 kan de 635 beschikken over de cilinderkop met 4 kleppen per cilinder die afkomstig is van de M1 en M5 en op het einde van dat jaar ook in serie zal gaan op de M635 CSi en is de concentratie van het JPS team vooral op de Enduro wedstrijden. En met succes want Richard wordt na een kleine reparatie nog tweede in de Castrol Sandown 400. Het heuvel werd door de piloot zelf op de racebaan opgelost. Een klein elektronisch doosje had het begeven maar het team had hiermee rekening gehouden en een vervangonderdeel was aanwezig in het handschoenkastje. De concurrentie die ondertussen was vergroot met de komst van de Mazda RX7 en de Nissan Bluebird turbo ( voorloper van de Skylines en de huidige GTR ) was gewaarschuwd en het BMW team zakte in vol vertrouwen af naar het hoogtepunt van het jaar in Bathurst. Voor deze gelegenheid zat de ondertussen 52 jarige teammanager Frank Gardner zelfs nog eens achter het stuur van een racewagen. Het is ook in deze Bathurst 1983 configuratie dat we de wagen aantroffen op de Ring. De trainingen en kwalificaties verlopen heel goed maar na drie ronden wedstrijd moet Richards de 635 de pitlane insturen met haperingen in de motor. Na controle blijkt dat er zich metalen schilfers bevinden in de benzine. Men probeert de brandstoftank en de leidingen te reinigen en Richards wordt na een lange onderbreking terug de baan opgestuurd. Drie ronden later komt hij terug binnen met het zelfde probleem en is de opgave een feit. Teamchef Gardner heeft het onmiddellijk over sabotage en verdenkt de harde supporterskernen van de Australische merken Holden en Ford. Die zouden het moeilijk hebben met de opkomende concurrentie van de Japanse en Europese merken.
1984 zal het laatste jaar worden voor de Group C 635. Voor het eerst wordt een gans seizoen ATCC vol gemaakt met een vijfde plaats in het kampioenschap. De Enduro wedstrijden verlopen in 1984 niet zo goed want zowel in Sandown als in Bathurst moet Jim Richards nu met zijn jonge co-piloot Tony Longhurst de strijd staken met mekanische problemen. Deze laatste rijdt in 1984 al met een 635 CSi volgens het Europese groep A reglement. Deze 635 neemt ook aan de Bathurst mee met Denny Hulme en Prinz Leopold Von Bayern aan het stuur. De wagen geraakt na een ferme chrash van Prinz Poldi net nog klaar voor de wedstrijd en zal daarin als 15e eindigen. Een goed resultaat gezien de veel sterkere concurrentie. Teambaas Gardner was er van overtuigd van de 635 in de groep A uitvoering het ultieme wapen was voor het kampioen en gelijk kreeg hij want in 1985 wordt Jim Richard algemeen Australisch kampioen in de sprint en de uithoudingswedstrijden inclusief de Sandown 500 samen met Tony Longhurst. Enkel in de Bathurst 1000 ontsnapt de overwinning na een spin op de olie van een opgeblazen motor. Richards verliest 3 ronden in een gravelbak. Toch worden hij en Longhurst nog vierde algemeen. Een overwinning had er zeker ingezeten.
De 635 groep A werd nog één jaar gebruikt in 1986 maar moest de duimen leggen tegen over het turbogeweld van Volvo, Nissan en Ford. De 635 was aan het einde van zijn carrière en zou een jaar later opgevuld worden door het nieuwe groep A wagen van BMW: de M3 E30. Deze zal in 1987 ook nog aantreden in de iconische John Player Special kleuren en het is weer prijs voor Jim Richards. Met zijn nieuw wapen wordt hij opnieuw Australisch Toerwagenkampioen. Eén van zijn M3’s zal later een plaats krijgen in de BMW Art Car Collection. Ken Done zal de wagen van zijn John Player Special uitvoering ontdoen en er zijn kunstwerk opzetten. Hierover vindt U meer via deze link. 1987 zal ook het laatste jaar worden van het BMW John Player Team Australië. Teambaas Frank Gardner besloot om op vervroegd pensioen te gaan en verkocht de ganse inboedel van het team, inclusief Jim Richards, aan Peter Brock. Deze zal er in 1988 mee aan de start komen.
De Group C 635 werd volledig gerestaureerd door de vroegere chef-mekanieker van het team Skip Barber. Het was een waar genoegen om deze unieke auto eens live te zien rijden die we tot nu enkel maar van op TV of als schaalmodel kenden en gelukkig voor ons bestaan er mensen die zulke auto’s kopen, volledig in orde laten zetten en dan er nog de halve wereld mee afreizen zodat we er mee van kunnen genieten.
Verslag & foto’s: Joris de Cock